İçerikte Neler Var?
Erken menopoz nedir?
Tıpta 35 yaşından önce menopoza girmeye “erken menopoz” denilmekle birlikte, olmanız gereken menopoz yaşından (yani annenizin menopoz yaşı gibi) yıllar önce menopoza girmeye de “erken menopoz” denilmektedir.
Menopoz yaş aralığı nedir?
Normal menopoz yaşı 48-52’dir. Annenizin menopoz yaşı bunu çok etkiler.
Erken menopozun sebepleri ve belirtileri nelerdir?
Günümüzde erken menopoz giderek artmaktadır. Buna artan yaşam stresi, sigara, hava kirliliği, radyasyon, kötü beslenme vb. etkenler neden olabilir. Erken menopozun ilk belirtisi, düzensiz adet kanamalarıdır. Adetler daha sık veya seyrek olabilir ve miktarı azalır. Adetten önceki dönemde hafif ateş basması ve terleme görülebilir. Özellikle ailesinde erken menopoz hikayesi olan ve sigara içen gençlerin böyle durumlarda hormon tahlili yaptırması önerilir.
Menopoza sigaranın zararlı etkileri nelerdir?
Her 10 yıl için günde içilen bir paket sigara 1 yıl, 2 paket sigara 2 yıl öne alabilir. Örneğin 20 yıl 2 paket/gün sigara içiyorsanız, menopoz yaşı 4 yıl öne gelebilir.
Hormon testi neden önemli?
Adetin 3. günü yapılan hormon testi ve ultrason muayenesiyle teşhis konabilir. Menopoza girmeden, yani kadının bütün yumurtaları bitip de adetten kesilmeden önce yapılan hormon testleri yaklaşan tehlikeyi gösterir. Erken veya normal menopozu geciktirmek mümkün değildir, ama hormon takviyesi yapılarak adetlerin devamı ve menopoz sıkıntıları giderilir.
Erken menopozun gerçek tehlikesi, artık yumurta üretilemediği için gebe kalamamaktır. Bunun çözümü yoktur. Amaç, hormon testleriyle tanıyı erken koyup çocuk sahibi olmayı hızlandırmak, eğer bu mümkün değilse, kalan az sayıdaki yumurtayı dondurup saklamaktır. Ülkemizde yumurta dondurma işlemi yaklaşık 5-6 yıldır yapılmaktadır. Sosyal amaçla yapılan yumurta dondurma izni Sağlık Bakanlığı tarafından verilmiştir.
Yumurta dondurma işlemi için özellikle ailesinde menopoz riski olan genç kızların 6 ayda bir hormonlarına bakılmaktadır. Hormon bozulmaya başladığı anda, 10-12 günlük bir tedavi süresi sonunda yumurtalar alınıp 5 yıl saklanır. Bu sayede kadınlar ilerde yumurtalıklarındaki yumurta gelişimi durduğunda, geriye dönüp bu dondurulmuş yumurtalarla tüp bebek yaparak gebe kalabilirler ve bu yöntem çok başarılıdır.
Her genç kız annesinin, teyzesinin, ablasının menopoz yaşlarını sorup ortalamayı bulmalı ve bu yaştan 10 sene kadar önce anne olma sürecini tamamlamalıdır. Erken menopozda Tüp Bebek de başarısız olmaktadır.
Bu yazı Prof. Dr. Teksen Çamlıbel tarafından hazırlanmıştır.
Daha ayrıntılı bilgi için Amerikan Tıp Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü ile iletişime geçebilirsiniz.
