İçerikte Neler Var?
Multipl Skleroz (MS) nedir?
Multipl skleroz (MS) kadınları daha çok etkileyen, bağışıklık sisteminin fonksiyonlarındaki bozukluğun rol oynadığı, merkezi sinir sistemi hastalığıdır. Hastalıkta sinir liflerinin etrafını çevreleyen “miyelin” dediğimiz zarın harabiyeti ortaya çıkmakta, buna diğer sinir hücrelerinin zedelenmesi de eşlik edebilmektedir. Bu hasarlanmalar zaman içinde hastanın normal fonksiyonlarını bozmakta, engelliliğe yol açmaktadır.
MS hastalığı hangi yaş aralıklarında görülür?
MS hastalığı genellikle 20-40 yaş arasında başlar. Bu dönem kadınların “doğurganlık dönemi” dir. MS tanısı alan kadınlar, tanı sonrası gebe kalmayı planladıklarında pek çok soru akıllarına gelmektedir. Bu soruların yanıtlarını kendilerini izleyen nörolog ile birlikte bulmaları en uygunudur. Burada öne çıkan bazı soruların cevaplarını vermeye çalışacağız.
Multipl Skleroz hastalığı ve gebelik
Birinci soru; “gebelik için en uygun zamanın” ne olacağıdır. Gebelik planlaması için ideal zaman; hastanın klinik ve radyolojik olarak inaktif olduğu, ataklarının gözlenmediği dönemdir. Ancak, hasta MS açısından ilaç kullanıyorsa, gebelik döneminde bu ilacın kesilmesi önerilmektedir. Bu nedenle, gebelik planlamadan önce, ilaç kesilmesinin hasta açısından büyük bir risk oluşturup oluşturmayacağı değerlendirilmeli, zamanlama buna göre planlanmalıdır.
İkinci soru; gebelik sırasında MS’in nasıl seyredeceği konusunda olmaktadır. Bazı hastalarımız gebeliğin MS atakları ve seyri açısından koruyucu olup olmadığını sorarlar. Özellikle gebelik “MS için koruyucu bir çözüm/yöntem” olarak düşünülmemelidir.
Gebelik döneminde, özellikle de 3. trimesterde MS atakları belirgin olarak azalmaktadır. Ancak, lohusalık döneminde atak olasılığı artmaktadır.
Gebelik ve lohusalık döneminde atak gelişirse, kortizon tedavisinin uygulanabileceği akılda tutulmalıdır. Emzirme döneminde bile belirli koşullara uyularak, MS’li anne kortizon tedavisini alabilir.
MS hastası annenin bebek üzerinde olumsuz etkisi olur mu?
MS’in bebek üzerinde olumsuz bir etkisi yada önemli/ağır fetal anomalilere sebep olma gibi bir etkisi bildirilmemiştir. Bebeğin MS olma ihtimali de önemli bir soru olarak karşımıza çıkmaktadır. MS; genetik olarak kalıtılan bir hastalık değildir. Ancak; hastalığın oluşumunda genetik faktörlerin de rol oynadığı açıktır. Bu nedenle, anne yada babası MS’li olan çocuklarda; ileride MS gelişme riski, MS olmayan anne-babadan doğan çocuklardan biraz daha yüksektir (absolü risk %3-5). Eğer hem anne, hem baba MS’li ise bu risk oranı %20 ye çıkmaktadır.
MS hastalığı olan anne bebeğini emzirebilir mi?
MS’li annenin bebeğini emzirmesinin hastalık üzerinde nasıl bir etkisi olduğu konusundaki bilgiler net olmamakla birlikte, hastaların sağlık durumu ve hastalığın seyri imkan veriyorsa emzirmeleri önerilmektedir. Ancak, hastalık aktif ise ve doğum sonrası erken dönemde tedavi başlanması gerekli ise, emzirme arzu edilen şekilde sürdürülemeyebilir.
Bu yazı Prof. Dr. Ayşe Altıntaş tarafından hazırlanmıştır.
Daha ayrıntılı bilgi için Nöroloji Bölümü ile iletişime geçebilirsiniz.