Hiperbarik Oksijen Tedavisi Nedir? Hangi Hastalıkları Tedavi Eder?

Okunma Sayısı: 31.636

İçerikte Neler Var?

Hiperbarik Oksijen Tedavisi Nedir?

Hiperbarik oksijen tedavisi, kapalı bir basınç odası içinde yüksek basınç altına alınan hastaya aralıklı olarak saf oksijen, yani %100 oksijen solutulması şeklinde uygulanan bir tedavi yöntemidir.

Hiperbarik Oksijen Tedavisi Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Hiperbarik oksijen tedavisi, dokularda oksijelenmenin azaldığı veya tamamen ortadan kalktığı, iyileşmeyen, problemli yaralarda tedavi yöntemi olarak kullanılabilir.

Hiperbarik oksijen tedavisi;

Şeker hastalarının ayak yaraları,
Işın tedavisi sonrası geç dönemde ortaya çıkan yaralar,
Damar tıkanıklığına bağlı yaralar,
Cilt ve cilt altını ilgilendiren hastalıklar,
Kemiğin yetersiz beslenmeye bağlı kemik dokusu ölümü,
Kemik enfeksiyonları gibi ortopedik hastalıklarda,
Ani işitme kaybı,
Ani görme kaybı,
Karbonmonoksit zehirlenmesi
Vurgun hastalığı gibi birbirinden çok farklı hastalık gruplarında uygulanabilmektedir.

Tedavi sırasında hastalar kapalı bir basınç odası içerisinde takmış oldukları maskeler aracılığıyla %100 oksijen solumaktadırlar. Tedavi süresi genellikle 90-120 dakika olup, zorunlu bir ihtiyaç durumunda tedavi birkaç dakika içinde sonlandırılabilmektedir. Uygulanması gereken toplam seans sayısı hastalığa göre değişiklik göstermektedir. Hiperbarik oksijen tedavisi yara iyileşmesini hızlandırır, vücudun savunmasında görev alan hücreleri ve yeni damar gelişimini destekler, ödem azaltıcı etki gösterir. Bazı antibiyotiklerin etkisini artırdığı gösterilmiştir.

Hiperbarik oksijen tedavisi uygulanan hastalarda tedavinin zamanlaması oldukça önemlidir. Erken dönemde uygulandığında çok başarılı sonuçlar alınabilen hastalarda tedavi geciktiğinde başarı şansı azalmaktadır. Bu nedenle hastalar erken dönemde Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezlerine başvurmalı veya yönlendirilmelidirler.

Hiperbarik Oksijen Tedavisinde Tek Kişilik Basınç Odalarının Avantajları Nelerdir?

Hiperbarik oksijen tedavisi için kullanılan tek kişilik basınç odalarında basınç ve tedavi süresi hastaya özel olarak düzenlenebilmektedir. Her hasta tedaviye tek başına girdiğinden bir başka hastadan enfeksiyon bulaşma olasılığı olmamaktadır. Ayrıca basınç odası operatörü ile hasta birebir iletişim kurabilmektedir.

Hiperbarik Oksijen Tedavisi (HBOT) kanda ve dokularda oksijen seviyelerini yükselterek birçok hastalıkta başarılı sonuçlar elde edilmesini sağlayan bir tedavi yöntemidir. Basınç odasına alınan hastaya yüksek basınçlarda aralıklı olarak %100 saf oksijen solutulmasına dayanan, bilimsel olarak etkinliği çok sayıda çalışma ile gösterilmiş kanıta dayalı bir tedavi yöntemidir.

Tedavi tek kişilik veya çok kişilik basınç odalarında uygulanmaktadır. Kullanılan maske, önlük ve diğer malzemeler hastaya özel olmalı, dezenfeksiyon uygulamalarına özen gösterilmelidir. Koç Üniversitesi Hastanesi Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi’nde tek kişilik basınç odaları ile hastalarımıza özel ve konforlu bir tedavi sunmaktayız. Tek kişilik basınç odalarında hastalar tedaviye tek başına alınmakta ve Covid-19 pandemisi sürecinde hijyenik ve güvenli bir tedavi ortamı sağlanmaktadır.

Hiperbarik oksijen tedavisi, kapalı bir basınç odası içinde tümüyle basınç altına alınan hastaya 1 ATA’dan yani deniz seviyesinden daha yüksek basınçlarda aralıklı olarak %100 oksijen solutulmasına dayanan, bilimsel olarak etkinliği birçok çalışma ile gösterilmiş kanıta dayalı bir tedavi şeklidir. Tek kişilik veya çok kişilik basınç odalarında hastanın klinik durumu ve ihtiyaçlarına göre maske, başlık veya endotrakeal tüp (soluk borusuna takılı tüp) ile uygulanıyor.

Hiperbarik Oksijen Tedavisi ani işitme kaybı, ani görme kaybı, kemik enfeksiyonu, kemik dokusu ölümü, diyabetik ayak yarası gibi birçok hastalığın tedavisinde kullanılabiliyor.

Ani İşitme Kaybı:

Hiperbarik oksijen tedavisi ani işitme kaybı tanısı konulan hastalarda iç kulakta oksijen seviyesini artırarak iyileşmeyi hızlandırıyor. Hastalar hiperbarik oksijen tedavisine erken dönemde başlamalıdır. En iyi sonuçlar hiperbarik oksijen tedavisinin ilk 72 saat içinde başladığı hastalarda alınabiliyor. Hastaların ihtiyaçlarına göre günde birden fazla seans tedavi uygulanabiliyor.

Ani Görme Kaybı:

Ani görme kaybı gözün retina tabakasını besleyen damarların tıkanması sonucu ortaya çıkan acil bir durumdur. Hiperbarik oksijen tedavisi retina damarlarında tıkanma olsa dahi oksijenlenmeyi devam ettirebiliyor. Ani görme kaybı gelişen hastalarda hiperbarik oksijen tedavisi mümkün olan en erken saatte başlaması gerekirken hastalar zaman kaybetmeksizin hiperbarik oksijen tedavi merkezlerine yönlendirilmelidir. Seans sayısı ve seans sıklığı hastaların tedaviye verdiği yanıta göre Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp uzmanları tarafından planlanmalıdır.

Kemik Enfeksiyonu:

Enfeksiyon gelişen kemiklerde kısmi oksijen basıncı 17-23 mmHg olup, bu değer sağlıklı kemiklerin yaklaşık olarak yarısı kadardır. Hiperbarik oksijen tedavisi kemik enfeksiyonlarında kısmi oksijen basıncını 1000-1200 mmHg gibi değerlere yükselterek enfeksiyonun iyileşmesine yardımcı olur. Toplam seans sayısı hastanın tedaviye verdiği yanıta göre belirlenirken kemik enfeksiyonlarında hiperbarik oksijen tedavi seanslarının süresi 90-120 dakikadır.

Kemik Dokusu Ölümü:

Kemik dokusu ölümü, kemiklerin kanlanmasında bozulma sonucu ortaya çıkan, yaşam kalitesini azaltan, ağrı ve hareket kısıtlılığı ile seyreden bir kemik hastalığıdır. Hiperbarik oksijen tedavisi erken dönemde uygulandığında ödemi azaltmakta, yeni damar oluşumunu desteklemekte ve kemiğin yeniden yapılandırılmasına katkıda bulunabilir. Hastalar hiperbarik oksijen tedavisi süresince ağrı ve hareket kısıtlılığı açısından takip edilerek toplam seans sayısı belirlenebiliyor.

Diyabetik Ayak Yarası:

Hiperbarik oksijen tedavisi diyabetik ayak yaralarında kandaki ve iyileşmeyen yara bölgesindeki oksijen seviyesini artırıyor. Böylece, enfeksiyonu azaltarak ve yarayı küçülterek iyileşme sürecini hızlandırıyor. Bu nedenle hiperbarik oksijen tedavisi, diyabet hastalarının ayak yaralarında amputasyon yani uzuv kaybının önlenmesinde yardımcı bir tedavi yöntemi olarak uygulanıyor.

Her hastanın tedaviye vereceği yanıt farklı olabilirken hastalar tedaviye uygunluk durumu için Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.

Hiperbarik Oksijen Tedavisi Nasıl Uygulanmaktadır?

Hiperbarik oksijen tedavisi uygulanan hastalar genellikle 90-120 dakika süresince kapalı bir basınç odası içerisinde takmış oldukları maskeler aracılığıyla %100 oksijen soluyor. Tedavi sırasında hastalar belirli zaman aralıkları ile maskelerini çıkararak hava molaları veriyor. Hastalar tedavi saatlerinin aksamaması adına basınç odası içine su ve doktor tarafından uygun görülen ilaçlarını da alabiliyor.

Tedavi sırasında hastanın herhangi bir şikayeti veya zorunlu ihtiyacı gelişmesi durumunda tedavi birkaç dakika içinde sonlandırılabiliyor. Uygulanması gereken toplam seans sayısı hastalığa göre değişiklik gösterirken gerekli görülen durumlarda günde bir seanstan daha fazla da uygulanabiliyor.

Hastalar Tedavi Sırasında Neler Hisseder?

Hiperbarik oksijen tedavisi sırasında basınç odası içindeki hava basıncı artarken uçak yolculuğunda inişe benzer şekilde kulaklarda dolgunluk hissediliyor. Hastalar bu esnada yutkunma gibi bazı hareketlerle kulaktaki basıncı eşitleyebiliyor. Hastalar orta kulak basıncını dış ortam basıncına kolaylıkla nasıl eşitleyebileceklerine ilişkin olarak detaylı şekilde bilgilendiriliyor.

Tedavi Sırasında Hastayla İletişim Kurmak Mümkün Müdür?

Koç Üniversitesi Hastanesi’nde basınç odaları semiakrilik yani yaklaşık 1 metrelik bölümü saydam, basınca dayanıklı akrilik malzemeden yapılmış olup, hastalarımız tüm tedavi seansı boyunca görsel olarak ve cihaza monte edilmiş ses sistemi ile işitsel olarak da takip edilebilmektedir. Tüm tedavi süresince basınç odası operatörü tarafından hastalarımız otomatik uyarı sistemi ile de birebir takip edilmektedir.

Hiperbarik Oksijen Tedavisinin Hastalıklar Üzerindeki Etkileri Nelerdir?

Yüksek basınç altında %100 oksijen solunması hem kırmızı kan hücrelerinde hemoglobin aracılığı ile dokulara taşınan oksijeni artırmakta hem de kanda çözünmüş serbest oksijeni çok yüksek değerlere ulaştırarak yetersiz oksijenlenme nedeniyle oluşan doku hasarlarını ve patolojilerini iyileştirici etki göstermektedir. Buna ek olarak;