Tatil denilince aklımıza, kuralların daha esnek olduğu, daha az sorumlulukların olduğu bir zaman dilimi gelse de bu dönemi verimli geçirmenin de yolları vardır.
Sömestr tatilini fırsat olarak değerlendirmek çok faydalı olacaktır. Çocuklar bu süreçte ebeveynleri ile ne kadar fazla zaman geçirirse kurulan iletişim de bir o kadar yapıcı oluyor.
Bu dönemde çocuklar eğlenerek, faaliyetlere katılarak ve dinlenerek motivasyonlarını toplayacaktır. Ebeveynlerin çocukların ihtiyaçlarına ve isteklerine göre hazırladıkları yarıyıl programı faydalı olacaktır. Motivasyonu sağlanmış çocuklar yeni döneme hem zihinsel hem de psikolojik olarak daha güçlü başlayacaktır.
İçerikte Neler Var?
Tatili Fırsat Olarak Değerlendirmek
Sanat, çocukların kendilerini ifade edebilme becerisine katkıda bulunurken aynı zamanda motor beceriler, el-göz koordinasyonu, dikkat becerileri, özgüven ve yaratıcı düşünme gibi alanlarda da gelişme sağlamaktadır. Sanat etkinlikleri, çocuklar için zorlayıcı duygularla kalabilme ve ifade etme becerisini destekleyici bir role sahiptir. Sanatsal faaliyetler, çocukların fiziksel, bilişsel, duygusal becerilerini bir bütün olarak desteklemektedir. Bu bağlamda aileler, tiyatro, sinema, seramik ve kil ile uğraşabilecekleri sanat atölyeleri, müze gezileri için organizasyon yapabilirler.
Evde aile ile yapılan etkinlikler, kutu oyunları, birlikte film izlemek, aile büyüklerini ziyaret etmek, birlikte yenilen yemekler aile bağlarını güçlendirmeye ve sağlıklı bir iletişime katkı sağlayacaktır.
Farkındalık Çalışmaları ile Tanışmak
Farkındalık, temelde dikkatimizi içinde bulunduğumuz an’a getirebilme becerisidir. Araştırmalar , farkındalık çalışmalarının çocukların dikkatini, sınıf arkadaşlarına saygı duymasını, kendi kendini kontrol etmesini ve empati becerisini geliştirebileceğini gösteriyor. Gün içerisinde yapacağınız çok kısa ve basit egzersizlerle yaşamınıza bu beceriyi dahil edebilirsiniz. Örneğin, bir çiçeğe dikkatle bakmak, rengini, dokusunu, kokusunu fark etmek ve çocuğunuzla bu detayları konuşmak da bir farkındalık çalışmasıdır. Çocuğunuz ile yürüdüğünüz yolda daha önce fark etmediğiniz şeylere dikkat vermek (bir kuş sesi, arabanın rengi veya sesi, ilk defa fark edeceği bir ev) de örnek olarak yapılabilir.
Rutinler Devam Etmeli
Rutinler çocukların yaşamında alışkanlık kazanımı ve gelişimi için önemli bir role sahiptir. Her ne kadar tatil de bu rutinlerin bir esneme payı olsa da mümkün olduğunca rutinlerin devam etmesine önem gösterilmesi faydalı olacaktır. Çocukların uyku, uyanma, yemek saati ve teknoloji kullanımı, günlük kitap okuma/ders tekrarı ile ilgili saatlerin değiştirilmemesi, tatil sonrasında çocuğun okula uyumunun daha rahat olması açısından katkı sağlayacaktır.
Ebeveynler Kendilerini İhmal Etmemeli
Mükemmel ebeveyn yoktur, yeterince iyi ebeveyn vardır. Yeterince iyi ebeveyn olmak için kendi ihtiyaçlarınızı göz ardı etmemeniz gerekiyor. İyi olmak için kendinize iyi bakma sorumluluğunu almalı, kendiniz için kısa da olsa zamanlar yaratmalısınız. Sizin kendinizden beklentileriniz ne kadar yüksek olur ve kendinize karşı ne kadar acımasız olursanız bunu çocuğunuza da yansıtırsınız. Bu sebeple kendinize bir ritüel belirleyip, 5 dakika da olsa nefes alabileceğiniz zamanlar yaratmak çocuğunuz ile iletişiminizi daha da güçlendirecektir.
📍 Daha ayrıntılı bilgi almak ve randevu oluşturmak için Amerikan Hastanesi Psikoloji bölümümüz ile iletişime geçebilirsiniz.
Tatilde uyku düzeni nasıl olmalı?
Çocuklar için sağlıklı bir uyku; fiziksel ve ruhsal sağlık, akademik başarı için çok önemli bir fonksiyondur.
Okulların tatile girmesiyle birlikte, okul süresinde olan uyku düzeninde değişiklikler olabiliyor. Çocuklar için tatil zamanında uyku saatlerinde esneklik olması elbette mümkün ancak bu sürenin de kontrol edilmesi gerekiyor.
Kış döneminde çocuklar evde daha fazla zaman geçirirken, telefon, tablet, televizyon gibi ekranlara maruziyet süresi de artabiliyor. Teknolojinin fazla kullanımı da geç yatmaya ve uyku düzeninde bozulmaya yol açabiliyor. Araştırmalar, artan ekran süresinin dikkat eksikliği, dil becerisinde sorunlar, uyku problemleri gibi farklı sağlık problemleri ile ilgili olduğunu göstermekte.
Ekran ışığına uzun süre maruz kalmanın, biyolojik saat üzerinde olumsuz etkisi olduğu ve uyku sorunlarına sebep olduğu araştırmalarda yer alıyor (Beil, 2011). Bu nedenle uykudan en az yarım saat öncesinde mavi ışık yayan telefon, tablet, bilgisayar gibi teknolojik cihazlardan uzak durmak gerekiyor.
Uyku Rutinleri Oluşturmak
Çocuklar için uyku öncesinde yapılan rutinler uykuya geçişi kolaylaştırabilmektedir. Aynı sırayla, aynı davranışları göstermek, çocukların da uyku zamanının geldiğine dair sinyalleri almasını sağlayacaktır. Örneğin, her gün belirli zamanda diş fırçalama, pijama giyme, kitap okuma, ışıkları kapatma zamanı, sakinleştirici bir müzik dinleme gibi yapılan hazırlıklar uykuya geçişi kolaylaştırabilmektedir.
Okulun başlamasından önce de okul saatinde olan uyku düzenine geri dönmek için kademeli bir plan yapılıp her gün 30 dakika erken bir uyku saati belirlenebilir.
Düzenleri Belirlerken Ebeveynlerin Model Olması Önemli
Çocuklar için ev içerisinde en önemli rehberler şüphesiz ki ebeveynler olmaktadır. Uyku veya teknoloji kullanımı ile ilgili rutinlere ebeveynler ne kadar uyum gösterirse çocuklar için de bu süre daha kısa ve kolay olacaktır.
Bu yazı Amerikan Hastanesi Psikoloji Bölümümüzden Uzm. Psk. Çağla Akın tarafından hazırlanmıştır.
