İçerikte Neler Var?
Ateş nedir ve neden olur?
Ateş pediatrik hastalarda en sık acile başvuru sebebidir. Çoğu vakada sebep viral kaynaklı, kendiliğinden çözülebilecek selim bir durum olmakla birlikte enfeksiyonlar veya tümörler de sebep olabilmektedir.
Ateş vücut ısısının popodan ölçüldüğünde ≥38°C olmasıdır. Normal vücut ısısı 36,6-37,9°C arasında değişir. Gün içinde 1°C kadar değişiklik gösterebilir; akşam üstü en yüksek, sabaha karşı en düşük düzeye ulaşır. Ölçüm yerine göre vücut sıcaklığı ≥1°C değişiklik gösterir ve bölgesel değişimlerin arasında sabit bir fark yoktur. Koltuk altı ateş, popodan ölçülen ateşten hep daha düşüktür ancak ikisi arasındaki fark değişkendir.
Ateş faydalı mı zararlı mı?
Ateş fizyolojik bir yanıttır. Tek başına mevcut hastalığı kötüleştirmez. Beyin hasarı açısından risk oluşturmaz. Uzun dönem gelişimsel sorunlara neden olmaz.
Ateş düşürücü tedavi sonrası ateşin düşmesi/düşmemesine göre bakteriyel/viral enfeksiyon ayrımı yapılamaz. Ateş, enfeksiyöz ajanların çoğalmasını baskılar, optimal yükseklikte bağışıklık cevabı artırabilir, konağın enfeksiyona karşı yanıtına yardım eder. Ateşin neden olabileceği olumsuz etkiler ise;
- Huzursuzluk ve rahatsızlığa neden olması,
- Havalelere neden olabilmesi,
- Ailede endişe yaratması,
- Yüksek derecelerde vücudun bağışıklık sistemi yanıtını yavaşlatabilmesi,
- Vücutta dolaşım ve solunum yükünün artması,
- Bu artışların mevcut kalp veya akciğer hastalığı olanlarda genel durumda bozulmaya neden olabilmesidir.
Ateş ölçümü nasıl yapılır?
Civalı termometreler, elektronik termometreler, timpanik termometreler ve cilt termometreleri kullanılabilir. Civalı termometreler kırılıp etrafa saçılabildiklerinden zehirlenme riski oluşturabilir. Bu nedenle önerilmez.
İdeal vücut sıcaklığı ölçüm yeri konusu tartışmalı olup net bir uzlaşı yoktur. Farklı öneri ve uygulamalar vardır. Ülkemizde koltuk altı, kulak ve ciltten ölçümler kullanılmaktadır.
Bebeğin ateşi olduğunda ne yapmalı?
Yenidoğanlar ve küçük süt çocuklarının ateşi yüksek ölçüldüğünde kalın giydirilmiş veya örtülmüşse soyulup 15-30 dakika sonra tekrar ölçüm yapılmalıdır. Vücut sıcaklığı normale döndüyse ateşsiz kabul edilebilir. 3 ayın altında tüm bebekler için ateş ≥38°C ölçüldüğünde hastaneye başvurulması uygundur. 3 ayın üstünde çocuklarda ise ılık bir duş ya da nemli bir bezle vücudunu silip ateş ölçümü takip edilebilir. Ateş 1 derece düştükten sonra ılık uygulamaya ara verilmelidir. Eğer ateş düşmediyse uygun dozda parasetamol (ateş düşürücü) verilebilir. Ateş düşürücü ilaca dirençli ateş ya da 48 saatten uzun süren ateş varlığında mutlaka hastaneye başvurulmalıdır.
Bu yazı Dr. Seda Ocak tarafından hazırlanmıştır.
Daha ayrıntılı bilgi için Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü (Pediatri) ile iletişime geçebilirsiniz.
