İçerikte Neler Var?
Nöromiyelitis Optika (NMO) Nedir?
Nöromiyelitis Optika ya da kısaca NMO olarak adlandırdığımız tablo; santral sinir sistemini etkileyen otoimmün bir hastalıktır. Otoimmün bozukluk durumunu; “immün sistemin bilemediğimiz bir nedenle kendi yapılarımıza karşı reaksiyon göstermeye başlaması” şeklinde açıklayabiliriz. Eskiden yalnızca göz siniri ve omuriliği etkilediği düşünülürken, günümüzde bu yapılar dışındaki sinir sistemi bölgelerini etkilediği de anlaşıldığından, ismi “NMO spektrumu” olarak değiştirilmiştir.
Hastaların büyük bölümünde kan-beyin bariyerinde yer alan aquaporin-4 su kanalına karşı antikor geliştiği bilinmektedir. Türkiye’de ise NMO tanılı hastalarda bu durum %65 oranında görülmektedir. Hastaların geri kalan %35’i ise MOG isimli bir miyelin proteinine karşı antikor geliştirirken, büyük bir kısmında da herhangi bir antikor saptanamamaktadır.
NMO’nun belirtileri nelerdir?
NMO hastalığı karakteristik olarak şu şekilde kendini gösterir; göz siniri tutulumu nedeniyle gelişen görme kaybı (tek yanlı ya da çift yanlı olabilmekte) ve omurilik tutulumuna bağlı bacaklarda ya da tüm uzuvlarda güç kaybı-felç.
NMO Atakları
Görme kaybı ve felç eş zamanlı veya farklı zamanlarda ortaya çıkabilir. Bu nedenle NMO ağır bir nörolojik tabloya yol açabilmektedir. Hastalık ister göz tutulumuyla ister omurilik tutulumuyla başlasın; hastaların büyük bölümünde kendini ataklarla göstermektedir.
Ataklar arasında ne kadar süre geçeceğini, bir sonraki atağın ne zaman ve nasıl şekilleneceğini önceden bilmek mümkün olmasa da; uygun tedavilerle ataklar arası süreyi uzatmak ve ataklardan sekelsiz/ ya da minimal sekelle iyileşmeyi sağlamak mümkün olabilmektedir.
Göz ve omurilik tutulumu dışında; bazı hastalarda tedaviye dirençli bulantı-kusma, hıçkırık, bilinç ve uyku bozuklukları da tabloya eşlik edebilmektedir.
NMO’da Erken Tanının Önemi
Diğer birçok hastalıkta olduğu gibi NMO’da da erken tanı önemlidir. Tanı ve ayırıcı tanı açısından;
- Aquaporin-4 antikor
- MOG antikor tetkiki
- Beyin-omurilik sıvısı tetkikleri
- Kan tetkikleri
- MR önem taşımaktadır.
Doğru tanının erken dönemde konması ve uygun tedaviye başlanması; hem hastanın atağı en iyi şekilde atlatmasını sağlamakta, hem de gelecek atakları önlemek ya da geciktirmek mümkün olabilmektedir.
Atak sırasında ne yapılmalı?
Hastaların atak sırasında tedavilerinin mümkün olduğunca erken başlaması önerilir. Atak sırasında öncelikle yüksek doz steroid tedavisi başlanmakta, eğer yeterli cevap elde edilemezse plazma değişim tedavisi (plazmaferez) uygulanmaktadır. Atakların tekrarının önlenmesi amacıyla bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanılmaktadır.
Bu yazı Prof. Dr. Ayşe Altıntaş tarafından hazırlanmıştır.
Daha ayrıntılı bilgi için Nöroloji Bölümü ile iletişime geçebilirsiniz.
