Entübasyon, eğitimli kimselerce, özel cihazlar yardımıyla, nefes borusuna bir tüp yerleştirilmesidir. Bu tüp ağız içinden veya burun deliklerinden geçirilerek soluk borusuna doğru ilerletilir.
Yapay solunum desteği gereken kritik durumdaki yoğun bakım hastaları, genel anestezi altında solunum dürtüleri yetersiz olan kişilerde, nefesin akciğerlere iletiminin devamlılığı veya nefes yollarının güvenliliğinin sağlanması gerektiği durumlarda uygulanır.
Geçici bir işlem olup, planlı veya acil şartlarda gerçekleştirilebilir.
Kimlere entübasyon gerekir?
Vücudumuzda hayati işlemlerin devamı için oksijen gereklidir. Solunum sistemini oluşturan organlarda bir sorun olduğunda oksijenin sağlanması ve karbondioksidin uzaklaştırılması sağlanamadığında, ya da hastanın şuurunun kapalı olduğu durumlarda, veya ameliyatlar için genel anestezi gereken durumlarda hastalar entübe edilir ve solunum makinesi ile solunumları kontrol altına alınır. Mekanik ventilasyon tıbbi bir cihaz aracılığıyla (solunum makinesi) entübe hastanın akciğerlerine hava- oksijen giriş çıkışının sağlanmasıdır.
Solunum desteği gereken hastalıklarda tek yol entübasyon mudur?
Solunum fonksiyonunun yerine getirilmesindeki bozukluklar solunum yetmezliği olarak ifade edilir. Mekanik ventilasyon tedavisi ciddi solunum yetmezliği gelişen hastalarda basitçe 2 yöntem ile uygulanır.
- Birinci yol hastanın yüzüne sıkıca oturan bir maske ile basınçlı hava ve oksijen desteği mekanik ventilatörden sağlanır. Buna non-invaziv mekanik ventilasyon denir, ancak bu yöntem şuuru kapalı hastalarda tercih edilmez. Bu yöntem ile solunum desteği yetersiz kaldığında hasta entübe edilerek invaziv ventilasyona geçilir.
- İkincil yol ise hastanın uyutularak entübe edilmesidir ve soluk borusundaki tüp ile invaziv- mekanik ventilasyon desteği sağlanır.
Covid -19 pandemisinde akciğer en çok etkilenen organ olduğundan mekanik ventilatör cihazlarına ihtiyaç çok artmıştır.
Ne kadar süreyle hastalar entübe kalır? Bu sürede uyutulmaları mı gereklidir?
Mekanik ventilasyon tedavisi günler, haftalar, hatta aylar sürebilir. Bu altta yatan hastalığın iyileşme sürecine bağlıdır.
Solunum desteği gerekliliği sona erdiğinde hasta uyandırılır ve ekstubasyon denilen işlemle tüp çıkarılır. Eğer solunum desteği 2-3 haftadan uzun sürecek ise veya hastanın şuuru kapalı ve solunum eforunu yeterli yapamıyor ve hava yolunu korumak için gerekli öksürme işlevini yapamıyor ise trakeotomi denilen işlem ile boğazdan hava yoluna açılan bir delik ile solunum desteği sağlanır.
Bu yazı Prof. Dr. Evren Şentürk tarafından hazırlanmıştır.
Daha ayrıntılı bilgi için Anesteziyoloji Reanimasyon ve Ağrı Kliniği ile iletişime geçebilirsiniz.
