Çocuklarda sorumluluk bilinci zaman içeresinde ve ebeveyn tutumlarıyla kazanılır. Çocuklarında sorumluluk geliştiren anne babak olmak isteyen her ebeveyn çocuklarının sorumluluklarının farkında olmasını ister. Bu duygu ve bununla bağlantılı tutumlar, çocukların mutlu ve gelecekte başarılı olmasına neden olur.
İçerikte Neler Var?
Sorumluluk geliştiren anne baba nasıl olunur?
Bütün anne ve babalar sorumluluklarını bilen, sorunlarını çözen, hakkını yedirmeyen, saygılı, özgüveni olan sosyal bir çocuğu olsun ister. Bunun anne ve babanın davranışlarıyla oluşan bir süreç olduğunu unutmamamız gerekir. Çocuklarınızda sorumluluk geliştiren anne baba olmalısınız… Özellikle okul öncesinde çocuğun yeteneklerini, ilgi ve becerilerini tanıyabilmek ve çocuğun kendisini tanımasına izin vermek önemli bir noktadır.
Sadece ebeveyn değil, çocuk da kendisiyle ilgili fikir sahibi olmak için birçok deneyime ihtiyaç duyar. Bu deneyimler çocuğun gözlenmesine yardımcı olur. Kendi hakkında fikri olan çocuğun sorumluluklarını fark etmesi ve üstlenmesi daha kolay olacaktır. Özellikle ilk yıllarda öz bakım becerilerini öğrenmek ve üstlenmek ilk deneyimlerini anlamasını sağlayacaktır. İlerleyen yaşlarda sorumluluk bilinci, daha karışık ve zor deneyimlerle güçlenme şansı bulacaktır. Okul öncesi dönemden ilkokula geçiş kısmında ve sonrasında bununla ilgili yapılacak birçok deneyim bulunmaktadır. Okul hayatındaki ders çalışmak, ödev yapmak gibi sorumluluklar çocuğun öğrenci olma sorumluluğunu ortaya koymaktadır.
Ödev yapma bilinci
İyi not, güzel ödev sadece çocuk için değil, büyük oranda ebeveyn için de tatmin oluşturur. Ödev yapma bilinci, okul başarısını önemseme, öğrenme motivasyonu okul hayatının başlamasıyla oluşmaz. Geri dönerek baktığımızda sosyal, fiziksel, duygusal ve bilişsel gelişim basamaklarındaki aksaklıklar sonraki yıllarda üst sorumluluk dediğimiz eğitim-öğretim hayatının yükümlülüklerini getirmekte zorlanma olarak karşımıza çıkar. Yardımsız yemek yiyemeyen, hala anne ve babasıyla yatan, öz bakımla ilgili becerilerinin sorumluluğunu üstüne alamayan bir çocuğun öğrenmenin önemli bir parçası olan ödev sorumluluğunu da almasını bekleyemeyiz. İlk yıllardan itibaren günlük yaşamla ilgili problemleri çözmekte destek vermeliyiz.
Neden sonuç ilişkisi kurabilme
Olayların neden-sonuç ilişkisini öğrenmesine fırsat tanımalıyız. Zaman zaman zorlanması ve kendi çözümlerini oluşturmasına izin vermeliyiz. Çocuklar ancak bu şekilde gelişebilir ve olayları şekillendirebilir.
Bitmeyen ödevin sorumlusu çocuğunuz, siz değilsiniz!
Okul hayatının getirdiği rekabet ve öğrenme için becerilerini kullanabilme ilk zamanlarda çok kolay dengelenemeyebilir. Ebeveynin destekleyen kişi olması ama çocuğun yerine bu sorumluluğu taşıyan kişi olmaması gerekir. Bitirmemek konusunda ısrarcı olduğu ödevlerinin sonuçlarını ertesi gün öğretmeniyle konuşmalı ve yaptırımlarına birlikte karar vermeliler. Bitmemiş ödevin sorumluluğunu tamamıyla ebeveyn hissetmemeli.
Zaman zaman ödevin eksik gelmesi ya da hiç gelmemesiyle de karşılaşılabilir. Bu durumda öğretmen, rehber öğretmen ve veli koordinasyon içerisinde olmalı, mutlaka sebepleri araştırılmalıdır. Tek bir derse özgü gelişen bir durum mudur ya da dersi iyi anlayamadığı için mi ödevini almamıştır, bunları araştırmak gerekir. Ödev için masaya oturamamak ya da çok sık kalkmak bazen çocuktaki öğrenme ve dikkat sorunlarının habercisi de olabilmektedir.
Giderek artan ya da denenen bütün yöntemlere rağmen çözüme ulaşılamayan sorunlarda mutlaka bir uzmanın görüşüne başvurmak gerekir. Anne-çocuk ilişkisinin kalitesi, tutumlar, gelişimsel özellikler, öğretmen ve öğrenme stillerinin öğrenme sürecini doğrudan etkilediğini unutmamak gerekir.
Çocuğunuz ödevini yapsın, siz kontrol edin…
Çocuklar, ödevlerini önce kendi başlarına yapması ve daha sonra ebeveynle birlikte kontrol edilmesi konusunda teşvik edilmelidir. Ebeveynin beğenmediği yazıyı defalarca sildirip yazdırması ya da kızması, çocuğun öğrenmeye olan ilgisini azaltacaktır. Çocuğun ilgisini çekecek ama onu ebeveyne tamamıyla bağımlı yapmayacak yöntemler keşfedilmeye çalışılmalıdır. Çocukların kendilerine has öğrenme stilleri vardır. Bunları keşfetmek için ayrıca ödev yapmak iyi bir fırsat olacaktır.
Daha ayrıntılı bilgi için Psikoloji Bölümü ile iletişime geçebilirsiniz.
